Wstęp do RNA
Kwas rybonukleinowy, czyli RNA, I nie jest to tylko moja osobista fascynacja. W tym roku zajmującym się nią naukowcom przypadła i nagroda Nobla z chemii (za badania nad transkrypcją czyli narodzinami RNA dla a), i z medycyny i fizjologii (otrzymali ją za RNAi czyli sposób niszczenia niektórych niepotrzebnych RNA RNA jest zazwyczaj jednoniciowy (dwuniciowy bywa np. jako materiał genetyczny wirusów RNA). Jednak nić RNA może się zwijać i tworzyć wiązania między zasadami położonymi w różnych miejscach tej samej nici (parowanie zasad). Niektóre cząsteczki RNA mogą działać jak enzymy i katalizować pewne reakcje chemiczne (Nobel dla T. Cecha). Istotną rolę pełni w tych procesach ich struktura przestrzenna. Takie działające jak enzymy cząsteczki RNA nazywa się rybozymami.
Po co jest RNA? Informacja genetyczna zawarta w DNA opisuje, z czego zbudowane są organizmy, oraz co robić, żeby ten organizm powstał i działał. Instrukcje dotyczące cegiełek – białek – są kopiowane na mRNA w procesie zwanym transkrypcją. Następnie na podstawie matrycy mRNA w procesie translacji budowane jest białko. Kodujące białka mRNA (po angielsku „posłaniec RNA”, po polsku matrycowe) to tylko jeden z rodzajów RNA, jakie można znaleźć w komórce. Reszta to niekodujące RNA, w tym rRNA (rybosomalne) i tRNA (transferowe) – oba biorą udział w produkcji białek. Reszta niekodującego RNA pełni rozmaite funkcje regulatorowe, np. wycina kawałki mRNA, bierze udział w modyfikacji zasad, albo zatrzymuje translację powodując degradację mRNA.
Ponieważ RNA może być nośnikiem informacji, a równocześnie działać jak enzym, niektórzy uważają, że to od niego zaczęło się życie. Kandydat na „pierwszego replikatora” powinien być zdolny do samopowielania się i do ewolucji. A skoro do ewolucji, to powielanie nie może produkować identycznych kopii (mutacje!), a wśród potomstwa powinny wystąpić różnice w tempie powielania (dobór naturalny!). Czy rzeczywiście wszystko zaczęło się od RNA? Hipoteza ma kilka wad – RNA jest dość delikatne, replikacja nie jest dostatecznie wierna, nie udało się udowodnić, że w panujących wówczas warunach mógł powstać polimer… Cały czas się o tym dyskutuje, niektórzy sugerują, że pierwszy był PNA – peptydowy kwas nukleinowy (Nielsen 1993) albo jakieś inne cząsteczki, inni szukają środowiska, w którym RNA mogłoby odizolować się od warunków zewnętrznych na tyle, żeby złożyć się w długą nić i w spokoju poewoluować (Biondi i in. 2006).
-
14 marca, 2007 o 9:56 amZmiana promotora czyli duże wyciszające RNA « miggawki
-
1 kwietnia, 2007 o 12:05 pmFilogenetyka zwierząt niezwykłych « miggawki
-
29 kwietnia, 2007 o 11:33 amEdycja RNA « miggawki
-
19 Maj, 2007 o 8:07 amMałe RNA a translacja « miggawki
-
31 Maj, 2007 o 4:39 pmIle mamy genów? « miggawki
-
14 czerwca, 2007 o 2:13 pmRyboprzełączniki i splicing alternatywny « miggawki
-
24 czerwca, 2007 o 11:31 amChromosom na niedzielę - chromosom 10 « miggawki
-
15 listopada, 2007 o 8:44 pmGrzebanie w śmieciach czyli o niekodującym DNA « miggawki
-
23 sierpnia, 2008 o 11:18 amPrzeszkadzajka czyli interferencja RNA « miggawki