Małpie polowanie z bronią

Dopiero co odkryto, że szympansy używają kamiennych narzędzi do rozłupywania orzechów od ponad 4000 lat, a okazuje się, że potrafią dużo więcej. Już wcześniej obserwowano, że oprócz rozbijania orzechów kamieniami, używają innych narzędzi: patyczków i cienkich liści do wybierania termitów z gniazd, oraz zgniecionych liści jako „gąbek”, którymi zbierają wodę pitną z dziupli drzew. Teraz naukowcy zaobserwowali, że szympansy polują na małpiatki za pomocą dzid zrobionych z zaostrzonych patyków. Szympansy robią dzidę urywając gałąź i oczyszczając ją z liści i gałązek. Następnie ostrzą jej koniec zębami. Takie dzidy służą im do polowań – małpy silnie uderzają dzidą we wnętrza dziupli, w których kryją się małpiatki, co jakiś czas sprawdzając, czy odniosły sukces. W jednym przypadku udało się zaobserwować, że po uderzeniu dzidą szympans wyciągnął z dziupli małpiatkę i ją zjadł. Wygląda na to, że tak samo, jak w przypadku kamiennych narzędzi, również i polowania z dzidą małpy uczą się od innych członków grupy.

Mimo, że wśród szympansów myśliwymi są zazwyczaj samce, w przypadku polowań z dzidą zajmowały się tym głównie samice i młode osobniki. I to samice przekazują wiedzę o tej metodzie dalej. Naukowcy podejrzewają, że to właśnie szympansia płeć piękna wynalazła taki sposób polowań. Podobnie zresztą było w przypadku mycia patatów w wodzie morskiej przez makaki japońskie. Naukowcom udało się zobaczyć, jak młoda samica odkryła, że to skuteczna metoda pozbywania się piachu z jedzenia. Prześledzili też, jak wynalazek rozprzestrzenił się w populacji – najpierw nauczyły się inne młode małpy, później dorosłe samice, a dopiero na końcu samce. Tylko najstarsze samce nie dały się przekonać do tej nowinki technologicznej. Zatem wydaje się, że to samice są autorkami wynalazków związanych z narzędziami i nowymi technologiami.

Skoro szympansy używają narzędzi od tysięcy lat, i to bardziej różnorodnych, niż sądzono do tej pory, coraz więcej badaczy uważa, że nasz i szympansa wspólny przodek też ich używał. Niestety choć najstarsze znane kamienne narzędzia używane przez ludzi mają ok. 2,5 mln, drewniane narzędzia raczej nie mają szans zachować się tak długo – znamy jedynie włócznie mające 400 tys lat. A nasz wspólny przodek żył 4-7 mln lat temu.

Filmy z szympansami używającymi kamiennych narzędzi można znaleźć tu, a tu i tu szympansa z dzidą.