Neandertalczycy są wśród naszych genów

Pamiętacie jeszcze słowa Macieja Giertycha „Miał wszystkie cechy neandertalczyka. Tacy ludzie są wśród nas. To rasa człowieka, kiedyś może bardziej rozpowszechniona, ale wciąż istniejąca„?

Wszystkie cechy to raczej nie, ale jedną być może ma 70% populacji. W PNAS pojawiła się praca, która przedstawia historię pewnego genu. Gen nazywa się MCPH1 i koduje białko mikrocefalinę. Jest ono zaangażowane w rozwój mózgu, a mutacje MCPH1 mogą powodować małogłowie. Wygląda na to, że jedna z jego wersji – haplogrupa D – pojawiła się wśród ludzkiej populacji około 37 000 lat temu i bardzo szybko się rozprzestrzeniła. Ponadto wygląda na to, że allel D powstał w linii, która oddzieliła się od przodków współczesnych ludzi około miliona lat temu. Czyli przez długi czas ewoluował poza populacją naszych przodków. Według autorów pracy najsensowniejszym wyjaśnieniem tej zamotanej układanki jest uznanie, że 37 000 lat temu ludzie krzyżowali się z osobnikami z tej drugiej linii rodowej i otrzymali od nich w prezencie ten właśnie wariant genu. Sądząc po tym, jak bardzo jest rozpowszechniony, musiał być wyjątkowo przydatny.

Oczywiście nie ma pewności, czy haplogrupę D dostaliśmy właśnie od neandertalczyków, ale jest to możliwe – ludzie i neandertalczycy zamieszkiwali te same tereny przez długi czas, w Europie koegzystowali jeszcze 35 000 lat temu. Ponadto haplogrupa D jest znacznie bardziej rozpowszechniona poza Afryką i dość rzadka w Afryce, co sugeruje, że pojawiła się w populacji euroazjatyckiej. Może kiedyś uda się uzyskać i zsekwencjonować DNA jądrowe dawnych hominidów, i wtedy dowiemy się czegoś więcej.

Odpowiedzi na niektóre pytania oraz kilka tytułów prac na temat innych genów, które być może dostaliśmy od neandertalczyków, można znaleźć tu. O domieszkach z innych gatunków hominidów (co najmniej 5%!) w naszym genomie można poczytać tu. O kościach, które sugerują, że neandertalczycy krzyżowali się z ludźmi, można poczytać tu.

Jakiś czas temu spotkałam się też z teorią, że spadkiem po neandertalczykach są rude włosy, ale ponoć była to nadinterpretacja wyników badań. Edit: Nowe wyniki wskazują, że neandertalczycy bywali rudzi, ale wyewoluowało to u nich niezależnie.